Bạn đang ấp ủ giấc mơ về ngôi nhà mới, một văn phòng làm việc hiện đại hay một dự án đầu tư đầy tiềm năng? Trước khi đặt những viên gạch đầu tiên, có một bí kíp mà bất kỳ nhà đầu tư thông thái nào cũng cần nắm vững, đó chính là “Lập dự toán công trình xây dựng”. 

Hãy tưởng tượng nó như việc bạn lên một kế hoạch tài chính thông minh cho đứa con tinh thần của mình. Nếu không có kế hoạch rõ ràng, mọi thứ có thể vượt tầm kiểm soát! Vậy nên, hãy cùng chúng tôi khám phá những điều thú vị và cực kỳ hữu ích về việc lập dự toán này. Nó sẽ giúp bạn tự tin hiện thực hóa mọi công trình mà không lo “vung tay quá trán”! 

Dự toán công trình xây dựng là gì và yếu tố ảnh hưởng

Dự toán công trình xây dựng là toàn bộ chi phí cần thiết để xây dựng một công trình hoặc hạng mục công trình, được xác định dựa trên khối lượng công việc, đơn giá vật tư, nhân công, máy móc thiết bị và các chi phí khác có liên quan. 

Dự toán đóng vai trò then chốt như một công cụ đắc lực hỗ trợ chủ đầu tư trong suốt quá trình triển khai dự án xây dựng. Nó cung cấp cái nhìn tổng quan và chính xác về tổng mức chi phí đầu tư, tạo tiền đề vững chắc cho việc ước tính chi phí. Dựa trên cơ sở này, chủ đầu tư có thể chủ động lập kế hoạch tài chính chi tiết, bao gồm việc huy động vốn và phân bổ ngân sách một cách hiệu quả. 

Quan trọng hơn, trong giai đoạn thi công, dự toán trở thành thước đo chuẩn mực để kiểm soát chi phí, giúp theo dõi sát sao các khoản chi tiêu và ngăn ngừa các phát sinh không lường trước. 

Sau khi dự án hoàn thành, việc so sánh chi phí thực tế với dự toán ban đầu cho phép chủ đầu tư đánh giá hiệu quả đầu tư một cách khách quan. Cuối cùng, trong quá trình lựa chọn đối tác, dự toán còn là một trong những tiêu chí không thể thiếu để lựa chọn nhà thầu có năng lực phù hợp và mức giá cạnh tranh nhất.

Độ chính xác của dự toán xây dựng chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố đa dạng và phức tạp. Bao gồm quy mô và đặc điểm công trình (diện tích, số tầng, công năng sử dụng, kiến trúc và độ phức tạp); chất lượng và mức độ chi tiết của thiết kế kỹ thuật; vị trí xây dựng; sự biến động của giá cả thị trường đối với vật liệu xây dựng, nhân công và máy móc thiết bị; thời gian thi công; biện pháp thi công; các quy định pháp lý và yếu tố kinh tế vĩ mô như lạm phát và tỷ giá hối đoái cũng có thể tạo ra những tác động không nhỏ đến tổng chi phí xây dựng của dự án.

Quy trình lập dự toán công trình

Quy trình lập dự toán công trình thường bao gồm các bước sau:

• Bước 1: Thu thập thông tin:
  • Bản vẽ thiết kế kỹ thuật hoặc bản vẽ thi công.
  • Các tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng hiện hành.
  • Định mức xây dựng do cơ quan nhà nước ban hành hoặc định mức riêng của đơn vị.
  • Bảng giá vật liệu xây dựng, đơn giá nhân công, ca máy tại thời điểm lập dự toán.
  • Các thông tin về điều kiện thi công, địa điểm xây dựng.
• Bước 2: Bóc tách khối lượng:
  • Dựa trên bản vẽ thiết kế, tiến hành đo bóc chi tiết khối lượng của từng công tác xây dựng (ví dụ: đào đất, đổ bê tông, xây tường, trát tường, ốp lát…).
  • Lập bảng thống kê khối lượng cho từng hạng mục công việc.
• Bước 3: Xác định đơn giá:
  • Đơn giá vật liệu: Tham khảo báo giá của nhà cung cấp, giá thị trường hoặc thông báo giá của cơ quan quản lý nhà nước.
  • Đơn giá nhân công: Áp dụng theo quy định của nhà nước hoặc theo thỏa thuận trên thị trường lao động.
  • Đơn giá ca máy: Tính toán dựa trên chi phí khấu hao, chi phí nhiên liệu, chi phí bảo dưỡng và chi phí vận hành máy.
• Bước 4: Lập bảng dự toán chi tiết:
  • Liệt kê các công tác xây dựng theo từng hạng mục.
  • Ghi rõ đơn vị tính, khối lượng và đơn giá của từng công tác.
  • Tính thành tiền cho từng công tác (Khối lượng x Đơn giá).
  • Tính tổng chi phí trực tiếp (vật liệu, nhân công, máy móc).
  • Tính các chi phí gián tiếp (chi phí chung, chi phí quản lý, chi phí lán trại…).
  • Tính lợi nhuận dự kiến (nếu có).
  • Tính thuế giá trị gia tăng (VAT).
  • Tính chi phí dự phòng (cho các phát sinh có thể xảy ra).
• Bước 5: Tổng hợp và phê duyệt dự toán:
  • Tổng hợp toàn bộ chi phí để có được tổng dự toán công trình.
  • Trình duyệt dự toán theo quy định của pháp luật và quy trình nội bộ của chủ đầu tư.

Lưu ý quan trọng cho chủ đầu tư

Đảm bảo tính chính xác của thông tin đầu vào

Một trong những lưu ý quan trọng hàng đầu dành cho chủ đầu tư là phải đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của thông tin đầu vào. Cụ thể, việc cung cấp bản vẽ thiết kế chi tiết và hoàn thiện, cùng với thông tin cập nhật về giá cả thị trường vật liệu, nhân công và thiết bị, đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng một bản dự toán có độ tin cậy cao, giúp chủ đầu tư đưa ra những quyết định tài chính sáng suốt và hiệu quả cho dự án của mình.

Lựa chọn đơn vị lập dự toán uy tín

Hãy luôn lựa chọn đơn vị lập dự toán uy tín và có kinh nghiệm. Trong trường hợp chủ đầu tư không có đủ năng lực chuyên môn, hãy tìm đến và hợp tác với các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp để đảm bảo tính chính xác của dự toán và giúp giảm thiểu rủi ro sai sót, đồng thời mang lại những tư vấn giá trị về quản lý chi phí.

Theo dõi và cập nhật dự toán thường xuyên

Trong suốt quá trình thi công dự án, chủ đầu tư cần đặc biệt chú trọng đến việc theo dõi và cập nhật dự toán một cách thường xuyên. Bao gồm việc giám sát chặt chẽ mọi thay đổi về khối lượng công việc phát sinh, biến động giá cả vật liệu và nhân công trên thị trường, từ đó kịp thời điều chỉnh và cập nhật dự toán. Đây là một bước quan trọng để đảm bảo dự toán luôn phản ánh đúng tình hình thực tế của dự án.

Có khoản chi phí dự phòng hợp lý

Một yếu tố then chốt khác mà chủ đầu tư cần lưu tâm là việc dự trù một khoản chi phí dự phòng hợp lý. Khoản ngân sách này đóng vai trò như một “phao cứu sinh”, giúp chủ đầu tư có thể chủ động ứng phó và giải quyết kịp thời các rủi ro tiềm ẩn, các sự cố bất ngờ hoặc các hạng mục phát sinh không lường trước trong quá trình triển khai dự án, từ đó đảm bảo tiến độ và hiệu quả chung của công trình.

Hiểu rõ các thành phần chi phí trong dự toán

Để quản lý chi phí dự án hiệu quả, chủ đầu tư cần trang bị cho mình sự hiểu biết sâu sắc về các hạng mục chi phí cấu tạo nên bản dự toán. Chủ đầu tư sẽ có cái nhìn tường tận về ngân sách tổng thể khi nắm rõ từng khoản chi tiêu, từ nguyên vật liệu, nhân công, máy móc đến các chi phí quản lý và phát sinh khác. Từ đó dễ dàng theo dõi, phân tích từng khoản mục, sớm nhận diện các nguy cơ vượt ngân sách và đưa ra những điều chỉnh cần thiết một cách chủ động.

Thực hiện thẩm định dự toán

Đối với các dự án xây dựng có quy mô lớn, một lưu ý quan trọng mà chủ đầu tư nên đặc biệt cân nhắc là thực hiện thẩm định dự toán thông qua một đơn vị độc lập. Quá trình thẩm định khách quan này đóng vai trò như một “bộ lọc” thứ hai, giúp rà soát và đánh giá tính chính xác, hợp lý của các con số trong dự toán, giảm thiểu nguy cơ sai sót và đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả cho nguồn vốn đầu tư.